Integratie: makkelijker gezegd dan gedaan

Integratie is de opname in een (groter) geheel. Het gaat daarbij voornamelijk om de opname van personen of bepaalde bevolkingsgroepen in de maatschappij. Een belangrijk kenmerk van integratie is dat de opname van personen of bevolkingsgroepen van beide kanten komt.

Bovenstaande uitleg vond ik online. Mooi in theorie, in praktijk niet altijd even mooi en dat zullen velen met mij kunnen bevestigen. ‘Je moet er zelf voor openstaan, je moet je aanpassen aan je nieuwe land, je moet de taal/gebruiken/cultuur leren,…’ Tuurlijk, volledig mee akkoord. Maar dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is kan ik jullie verzekeren.

We zijn geen vluchtelingen, godzijdank! We zijn volledig uit vrije wil (het ene gezinslid al wat vrijer dan het andere) hierheen gekomen. We hadden pech, dat wel. 6 weken na onze aankomst stond de wereld een heel klein beetje stil: COVID. 2 jaar lang zouden we niet het ‘echte’ Zwitserland kunnen leren kennen. Maar ergens troostte dat ons ook. We wisten dat we op dat moment echt niet meer konden investeren in die integratie want alle sociale activiteiten waren zowel voor ons als voor de kinderen helemaal geschrapt. Al voelden we toch wel dat ons kinderen nog harder hun best moesten doen. Want wie zou nu een volledig nieuw of ‘vreemd’ kind uitnodigen bij zich thuis in deze onzekere en bange tijden. Voila, ik hoef er geen tekening bij te maken.

Ondertussen liggen de zwaarste COVID-tijden gelukkig al een beetje achter ons. En toch valt het me de laatste tijd zwaarder dan ooit. Ik weet dat er hoogtes en laagtes zijn in zo’n verhuisverhalen dus hoop ik gewoon dat dit een zeer snel voorbijgaande laagte mag zijn.

Maar eerlijk, ik voel me eenzaam. Het leven gaat terug door. Iedereen pikt de draad gelukkig terug op en ik voel dat ik blijf stilstaan. Nog meer dan voorheen want toen konden we alles op ‘COVID’ afschuiven. Makkelijk om dat beestje van alles de schuld te geven en anderzijds toch ergens veilig te kunnen schuilen achter het beest ook.

Ik bedenk soms op de moeilijkste momenten dat mocht ik morgen terug verhuizen of in het ergste geval plots doodvallen dat mijn omgeving (gebouw, straat, dorp, kanton) het niet eens zou opmerken. Ik vemoed dat het heeel lang zou duren voor iemand zich zou afvragen waar dat ‘Belgisch madamke’ naartoe is. Hmmm?

Ik ben heel blij dat ik nu ongeveer een jaartje geleden ‘ja’ heb gezegd op de jobaanbieding in de Nederlandse school. Het is geen fulltime job maar het is iets. Het houdt me bezig, ik kan me inzetten voor mijn leerlingen en wekelijks kan ik toch even ‘Nederlands’ praten met de collega’s.

Maar we hadden bij aanvang heel bewust gekozen voor de lokale school, een dorpsgevoel, integreren met de locals… en dat blijkt toch veel moeilijker dan gedacht. Ik doe mijn best en ik praat Duits maar verder dan wat small talk geraak ik niet. Diepe gesprekken voeren in een andere taal dan je moedertaal blijft moeilijk.

Ook voor de kinderen is het absoluut niet altijd makkelijk. Ze doen zoooo hard hun best, staken al zoveeeel energie in dat integreren maar we merken dat we op dat vlak toch misschien niet in het meest ideale dorp zijn terechtgekomen. Er werd ons verteld dat Gust en Julia hier zeker niet alleen zouden zijn als ‘nieuwkomers’. En op zich klopt dat. Bijna niemand in hun klas heeft een puur Zwitserse mama en/of papa. Ontelbare nationaliteiten in hun klas: veel Duitsers, Italianen, Zuid-Afrikanen, Amerikanen,… maar het grote verschil is dat al die kinderen hier wel geboren of heel jong verhuisd zijn. Verhuizen met een 9- en 10 jarige is toch minder voorkomend. Of die mensen kiezen dan eerder voor een internationale schoolomgeving. Maar net omdat we zo hard wilden investeren in dat integreren (Duits ipv Engels op school, contact met vriendjes in het dorp, zelfstandig boodschappen of activiteiten kunnen doen in de buurt,…) kozen we dus niet voor die internationale omgeving met vaak wisselende contacten. Was dat een inschattingsfout, ik weet het niet goed.

Ik heb voor de verhuis gewerkt als administratief medewerker in een lagere school. Ik kreeg meermaals ouders en kinderen aan de deur die geen enkel woord Nederlands konden spreken en recent hun land (en vaak hun hele hebben en houden) hadden verlaten. Ik heb steeds geprobeerd om die mensen warm te onthalen. Om ‘een taal’ te vinden die ons beiden de mogelijkheid gaf om te communiceren in het belang van het kind. Want ik kan mijn hele uitleg over de school in het Nederlands geven maar als die ouders geen woord begrijpen, hebben we beiden geen vooruitgang geboekt. Tuurlijk vond ik het fijn om te merken dat die mensen na verloop van tijd wel moeite deden maar ik heb toch steeds geprobeerd om me een beetje in hun schoenen te verplaatsen.

Hier voel ik me vaak de ‘vreemde’ mama. En ik begrijp dan al zoveel Duits en het praten lukt zeker ook al behoorlijk. Maar als je op een infoavond op school merkt dat de leerkracht na 10 minuten overschakelt op het Zwitsers Duits (terwijl ze eigenlijk Duits moeten praten) en de volle 3 uur verder informeert en animeert in het Zwitsers Duits dan schieten je ooghoeken vol, dat kan ik je verzekeren.

Ik denk en hoop dat het een proces is. En dat ik dat integreren misschien moet loslaten. Misschien heb ik gewoon te hard mijn best gedaan en doet het daarom nu misschien wat meer pijn om te beseffen dat het allemaal niet zo simpel is.

Ik blijf fan van de prachtige natuur (bergen, meren, sneeuw, groen,…) en die geeft me gelukkig heel veel energie. Ik moet er in berusten dat het ook voor de kinderen goed komt. Want hun zorgen, verdrietjes of pijntjes maken mij als mama het meest kwetsbaar. Als zij thuiskomen van een logeerpartijtje en een hele fijne tijd hadden, kan ik er weer helemaal tegen. Maar als ze anderzijds thuiskomen en weer voelden dat ze niet ‘één van hen’ zijn, huil ik diep vanbinnen.

Ik pak mezelf dan maar een zakdoekje en ga straks de natuur in…loslaten en aanvaarden…of toch proberen tenminste.